Dizajn. Odsłona poznańska

14.05.–12.09.2021

kuratorka: Czesława Frejlich

aranżacja: Paweł Grobelny

producent wystawy: Magdalena Tomczewska

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu, pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objetych monopolem państwa, zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych.

Poznań od XIX wieku to ważny ośrodek przemysłu. Również współcześnie Poznański Okręg Przemysłowy zalicza się do najprężniejszych w kraju. Na kształt wytworów przemysłu – poza inżynierami, technologami, handlowcami – mają wpływ także projektanci.

To ich dokonania wpisują rzeczy pospolite do wartości kultury. Codzienne przedmioty, obok funkcji użytkowych, zaczynają mówić o naszych preferencjach estetycznych, o kulturze wytwarzania, wreszcie o wartościach. 70 lat, począwszy od lat 50. ubiegłego wieku do współczesności, to okres kształtowania się nowoczesnego przemysłu, ale to też czas, który wielu jeszcze pamięta i jak w lustrze może poprzez te przedmioty odczytać kawałek własnej historii.

Wystawa „Dizajn. Odsłona poznańska” prezentowała obraz kultury materialnej z perspektywy twórców poznańskich. Przy okazji przekrojowych pokazów często zapomina się o wkładzie tego środowiska w kulturę naszego kraju. Niewiele osób spoza środowiska branżowego kojarzy z Poznaniem meblościankę Bogusławy i Czesława Kowalskich z lat 60., podobnie jak wznawiane współcześnie eksperymenty meblarskie z lat 50. Rajmunda Hałasa czy doświadczenia postmodernistyczne lat 90. Aleksandra Kuczmy.

Meble stawiające polski przemysł na poziomie światowym to wytwory projektantów średniego pokolenia takich jak: Tomasz Augustyniak, Piotr Kuchciński czy młodszego: Joanny Leciejewskiej, Bartłomiej Pawlaka i Łukasza Stawarskiego. Wymienieni twórcy są związani z Poznaniem poprzez ukończone studia i pracę nie tylko na rzecz miasta. Obok wyrobów przemysłowych wystawa ukazywała kilka projektów powstałych dla konkretnych miejsc w Poznaniu, które wpisały się w historię polskiego dizajnu, jak meble Romana Machowiaka stworzone dla Centrum Kultury ZAMEK czy Jana Węcławskiego dla Hotelu Merkury i Klasztoru Dominikanów.

Chronologiczny układ wystawy pokazywał zmiany, jakie przez 70 lat zachodziły w polskiej myśli projektowej. Od powojennej estetyki lat 60., wpisującej się w tzw. newlook, poprzez modernistyczną estetykę lat 70., aż po wybuch postmodernistycznego bogactwa formalnego lat 90., który przyszedł wraz ze zmianą ustrojową. W nowszej historii to wpisywanie się w standardy zachodnie na przełomie XX i  XXI wieku aż po najnowsze, bardziej odważne poszukania, które z sukcesem konkurują z produktami zaawansowanych technologicznie rynków.

Na wystawie nie zostały pominięte również projekty eksperymentalne i interdyscyplinarne, w których młodzi twórcy poszerzają rozumienie tradycyjnie pojmowanego wzornictwa. Projekty te są głosem młodego pokolenia w ważnej dla nich dyskusji dotyczącej odpowiedzialnego, zrównoważonego i społecznie zaangażowanego projektowania. Ta chronologia pokazuje, jak w różnych warunkach gospodarczych, czasem bardzo trudnych, projektanci radzili sobie, chcąc sprostać potrzebom społecznym i jak w czasach nadprodukcji młode pokolenie poszukuje nowych wartości. Wystawa „Dizajn. Odsłona poznańska” była również próbą odpowiedzi na pytanie: czy można wyodrębnić poznańską lokalność, czy charakteryzuje ją odrębność, czy przeciwnie – zaciera się w nurcie ogólnopolskim i wpisuje się w tendencje ogólnoświatowe?

Program edukacyjny towarzyszący wystawie: