Obrazy wrażliwe: Awaria, znaczy działanie

Kryzys wywołany pandemią znacząco przedefiniował nasze bycie w świecie. Jednocześnie jego przyczyny są nam znane od dawna. Brak poszanowania natury, nadmierne jej eksploatowanie, wyzyskiwanie zwierząt i wspieranie systemów pogłębiających różnice społeczne to tylko niektóre z nich. Dystans społeczny i stan niepokoju sprzyjają̨ kształtowaniu się postaw wykluczających. Wszystkie powyżej wymienione przykłady potraktowaliśmy jako awaryjne, wymagające naszej reakcji i poprawy. Składając jednoznaczną deklarację niezgody na tak erodujący świat w lipcowe i sierpniowe wtorki spotykaliśmy się w hybrydowej formule i rozmawialiśmy o alternatywnych dla nas scenariuszach.

Program: Maja Kurowska i Jakub Walczyk

Na pierwszym planie Anna Hryniewiecka – dyrektorka ZAMKU, stoi przed sceną, w ręku trzyma mikrofon. Obok niej wisi żółto-czarny plakat „Obrazów wrażliwych”. W tle, na scenie widoczne są osoby zaproszone do dyskusji.

Spowita ciemnością Sala Wielka, a na niej dwa rozświetlone miejsca: pierwsze, po środku sali, gdzie stoi Jakub Walczyk z mikrofonem w ręce, a za nim widać siedzących na szarych fotelach zaproszonych do dyskusji Bogdana Chojnickiego i Aretę Szpurę. W drugim oświetlonym punkcie stoi Marta Jaroń i tłumaczy słowa Jakuba na PJM.

W Sali Wielkiej w CK ZAMEK na szarych krzesłach oddalonych w bezpieczniej odległości siedzą Bogdan Chojnicki, Anna Pięta oraz Areta Szpura. Cała trójka oświetlona jest ciepłym światłem reflektora, reszta sali okryta jest ciemnością. Pan Bogdan w jednej dłoni trzyma mikrofon, drugą gestykuluje. Anna i Areta przysłuchują się mu z ciekawością.

Na pierwszym planie przed kamera stoi Jakub z mikrofonem. Za nim, na scenie znajdują się trzy osoby: gestykulująca Marta – tłumaczka PJM oraz siedzący na fotelach: Michał – prowadzący rozmowę oraz gościni Marta.

Zbliżenie na publiczność, 6 osób (4 kobiety i 2 mężczyzn) siedzi na kinowych fotelach, w dwóch rzędach, zachowują odległość, mają maseczki na twarzach.

Na scenie, na szarych fotelach siedzą (od lewej): Bartek (z mikrofonem w dłoni), Zofia, Zenek, Aleksandra i Mateusz. Do sceny, na środku, został przytwierdzony żółto-czarny plakat „Obrazów wrażliwych”. Na dole zdjęcia (widoczne od tyłu) rozmazane głowy uczestniczek i uczestników dyskusji.

Zbliżenie na publiczność. Niektóre osoby mają założone maseczki, siedzą na krzesełkach na dziedzińcu zamkowym.

Zbliżenie na twarz Margaret. Trzyma w dłoni mikrofon, jej ciemne, kręcone włosy opadają na ramiona. W tle – lekko rozmyta twarz Marty, tłumaczącej na PJM wypowiedź Margaret

Trzy kobiety stoją przed ekranem kinowym, na którym widać fragment planszy zapowiadającej wydarzenie (możemy przeczytać m.in. nazwisko prowadzącej wykład dr Margaret Amaka Ohia-Nowak). Ewelina mówi do mikrofonu, Marta Jaroń tłumaczy na polski język migowy, Joanna patrzy w ich kierunku. W pierwszym rzędzie siedzi Margaret (odwrócona plecami do fotografa).

Na głównym planie blondwłosa kobieta w okularach – Iza Klementowska – ujęta od piersi w górę.

Przed sceną stoi Joanna Przygońska. W jednej ręce trzyma mikrofon, a w drugiej książkę „Najlepsze miasto świata”. Za nią, na scenie, po prawej stronie stoi Marta, tłumaczka PJM, zaś z lewej strony siedzą, na szarych fotelach, autor książki Grzegorz Piątek oraz prowadzący rozmowę Jakub Głaz.

Na Dziedzińcu Zamkowym na rozstawionych w bezpiecznej odległości krzesłach siedzi duża grupa osób przysłuchujących się dyskusji.

Po lewej stronie sceny na czarnych skrzyniach stoi duży ekran, na którym ukazane są twarze Jana Komasy i Anny Mazurczak połączonych online. Po prawie stronie zdjęcia siedzą na szarych fotelach Marta Florkiewicz-Borkowska oraz Michał Nogaś. Na zdjęciu wyróżniają się czerwone trampki Marty.

Współpraca programowa: Joanna Przygońska

Koordynacja dostępności: Ewelina Banaszek

„Gej obywatel? Lesbijka obywatelka? Miasto, państwo, seksualność” – zapis dyskusji

Ostatnio bardzo dużo słyszymy o jakiejś ideologii, za którą stoją jakieś litery, bo przecież nie ludzie. Może najwyższa pora, by się spotkać i porozmawiać o tym, czy geje i lesbijki oraz inne osoby o nienormatywnych seksualnościach mają prawo do korzystania z przestrzeni publicznej, czy ich w niej dostrzeżenie jest od razu równoznaczne z „propagowaniem jakiejś ideologii”, czy miasto pomaga w tym, by dokonywała się emancypacja osób o nietradycyjnych, nie-większościowych tożsamościach?

Te i inne pytania postawiliśmy w ramach dyskusji poprzedzającej projekcję pierwszego filmu w ramach cyklu „Obrazy wrażliwe. Awaria, znaczy działanie”. Naszymi gośćmi i gościnami byli aktywiści i aktywistki (którzy znają się na miejskich praktykach walki o równe prawa dla wszystkich), edukator seksualny (który na pewno wie, jaka jest różnica między seksualnością a seksualizacją) oraz artystka łącząca pracę z aktywnością polityczną i sztuką.

Uczestnicy i uczestniczki dyskusji: Zenek Jasyk (edukator, streetworker, Fundacja Salida), Aleksandra Kluczyk (pracownica seksualna, działaczka, feministka intersekcjonalna, współorganizatorka Pierwszego Marszu Równości w Białymstoku w 2019 roku), Marta Konarzewska (krytyczka literacka, teoretyczka queer, scenarzystka), Mateusz Sulwiński (prezes Stowarzyszenia Grupa STONEWALL).

Prowadzenie: Bartek Lis – socjolog (doktor nauk społecznych), animator kultury, edukator, kurator projektów społecznych. Autor książki „Gejowskie (nie)męskości”.

Matronat nad wydarzeniem objęła Kampania Przeciw Homofobii.

***
Nienormatywności – pochowane, pokryte, zepchnięte do zaułków, odczłowieczone – jak te literki, cyferki i bajki o ideologii. Seksualne pracownice i pracownicy, ciała nie-zwykłe, pragnienia i praktyki (zdaniem kogoś) nieobyczajne, skutkujące czasami tragedią, chorobą, która przecież jest zawiniona i niezasługująca na wsparcie państwa czy wspólnoty (innej niż odmieńcza)…

„Gej obywatel? Lesbijka obywatelka? Miasto, państwo, seksualność” - zapis dyskusji

Skóra. Witamy uchodźców. Spotkanie z Izą Klementowską

Są z różnych zakątków świata, gdzie groziło im zniewolenie lub śmierć. Przybyli z Iranu, Erytrei, Iraku, Czeczenii, Palestyny i Sudanu. Shirin, Elsa, Namir, Leyla, Nidal, Awad. Każde z nich ma inną życiową historię, inną osobowość, inaczej patrzy na świat. Łączy ich jedno: są uchodźcami, którzy mieszkają w Polsce. W poruszającym reportażu Iza Klementowska opowiada o ich losach, o tym, jak znaleźli się w naszym kraju, jak wygląda ich codzienność, o czym marzą. Szuka odpowiedzi na pytanie, dlaczego słowo na „u” wywołuje u jednych lęk, u innych kompletną obojętność, a u jeszcze innych agresję. Rozmawia też z aktywistami społecznymi i artystami, dla których pomoc uchodźcom stała się sensem życia. Wyobraźmy sobie most łączący Tunezję z Włochami. Wyobraźmy sobie gościnną Europę. Wyobraźmy sobie lepszych nas.

Iza Klementowska – reporterka i dziennikarka. Publikowała m.in. w „Dużym Formacie”, „Wysokich Obcasach Extra”, „Newsweeku”, „Polityce”, „Machinie”, „Sukcesie”, „Bluszczu” i „Nowym Dzienniku” (Nowy Jork). Autorka książek „Samotność Portugalczyka” (wyd. Czarne, nominacja do Nagrody im. Teresy Torańskiej), „Minuty. Reportaże o starości” (wyd. PWN, nominacja do nagrody Emocje Radia Wrocław Kultura), „Szkielet białego słonia” (wyd. Czarne, nominacje do nagród Emocje Radia Wrocław Kultura oraz Travelery „National Geographic”).

Prowadzenie:

Joanna B. Bednarek – doktorantka w Zakładzie Antropologii Literatury UAM. Współautorka (z P. Czaplińskim i D. Gostyńskim) książki „Literatura i jej natury” (2017). Współredaktorka tomów zbiorowych – m.in.: „Interpretacje uwalniające” (2018), „Prognozowanie teraźniejszości” (2018), „Rewolucje i utopie” (2019), „O jeden las za daleko. Demokracja, kapitalizm i nieposłuszeństwo ekologiczne w Polsce” (2019). Redaktorka CzasuKultury.pl.

Skóra. Witamy uchodźców. Spotkanie z Izą Klementowską

Nigdy więcej! O potrzebie nowych narracji

Czy w Polsce w roku 2020 możliwa jest – spełniająca podstawowe standardy – debata publiczna? Co takiego wydarzyło się w ostatnich latach w kraju nad Wisłą i Wartą, że w ogóle musimy głośno stawiać takie pytanie? Dlaczego szacunek i zrozumienie dla adwersarzy często zastępują pogarda i mowa nienawiści? Czy z tej drogi możemy jeszcze zejść? I wreszcie – dlaczego nie wyciągamy żadnej nauki z historii? Te i wiele innych pytań padło w ramach dyskusji poprzedzającej pokaz filmu Jana Komasy „Sala Samobójców. Hejter”. Uczestnicy i uczestniczki dyskusji:

Marta Florkiewicz-Borkowska – Nauczycielka Roku 2017, koordynatorka projektu „Pożeracze Smutków” oraz wspólnie z Agatą Dziendziel koordynatorka ogólnopolskiego projektu „Słowa Krzywdzą”

Jan Komasa- reżyser filmu „Sala Samobójców. Hejter”,

Anna Mazurczak – adwokatka.

Nigdy więcej! O potrzebie nowych narracji

Najlepsze miasto świata. Spotkanie z Grzegorzem Piątkiem

Grzegorz Piątek napisał książkę o entuzjazmie i optymizmie w powojennej rzeczywistości Warszawy, o wyobrażaniu sobie „najlepszego miasta świata” na gruzach starego porządku oraz o architektach z Biura Odbudowy Stolicy, którzy tworząc miasto swoich marzeń, jednocześnie przykładali rękę do budowy totalitarnego państwa.

Po klęsce powstania warszawskiego stolica zamieniła się w ocean gruzów. Sytuacja wymagała wielkiej wyobraźni, żeby patrząc na zgliszcza kamienic, planować szybkie odrodzenie miasta. A jednak decyzję o jego odbudowie podjęto niemal niezwłocznie. Przed architektami i budowniczymi stanęło trudne zadanie…

Choć wizytówką powojennej odbudowy Warszawy stała się zrekonstruowana starówka, to reszta miasta nie miała wrócić do dawnej formy, tylko zamienić się w idealną nowoczesną metropolię.

Grzegorz Piątek (ur. 1980) – w wieku sześciu lat dostał książeczkę „Pomniki Warszawy”, zaczął się interesować historią stolicy i do dzisiaj mu nie przeszło. Z wykształcenia architekt – wierzy, ale nie praktykuje. Pisze, wykłada, opowiada, oprowadza. Za poprzednią książkę „Sanator. Kariera Stefana Starzyńskiego” (W.A.B. 2016) otrzymał Nagrodę Literacką m.st. Warszawy, a także nominacje do Nagrody im. Jana Długosza oraz w konkursie Książka Historyczna Roku.

Prowadzenie: Jakub Głaz– „Centrum Otwarte”, krytyk architektury, publicysta.

Najlepsze miasto świata. Spotkanie z Grzegorzem Piątkiem

Jak (od)budować świat i zatrzymać katastrofę klimatyczną?

Z każdym dniem Ziemia pod naszymi nogami mięknie, a działalność ludzka sprawia, że zasoby planety coraz szybciej ulegają wykończeniu. Choć większość otaczającego nas świata opiera się na nauce (fizyce, chemii, matematyce, geografii), to jednak nadal zaprzecza się naukowcom i naukowczyniom w sprawie katastrofy klimatycznej, która zbliża się nieuchronnie. Jednak być może świata w ogóle nie trzeba ratować? W końcu przyroda ma niesamowite zdolności regeneracji i przez miliony lat wykreowała niezwykłe procesy pozwalające jej wracać ponownie do pełni sił. Może warto zadać pytanie inaczej, ponieważ tego ratunku potrzebujemy my ludzie i być może prędzej uratuje nas Ziemia niż my ją. Tylko czy nie jest za późno by to zrozumieć, wyłączyć silnik i jej posłuchać?
Uczestnicy i uczestniczki rozmowy: Bogdan Chojnicki, Areta Szpura. Prowadzenie: Anna Pięta.

Jak (od)budować świat i zatrzymać katastrofę klimatyczną?

Wołanie o równość

Rozmowę poświęciliśmy aktualnemu stanowi praw kobiet w Polsce. Z jednej strony spróbowaliśmy określić obecną sytuację, definiując główne powody niesprawiedliwości pogłębiających nierówności płciowe w społeczeństwie. Z drugiej, rozmawialiśmy o ruchu kobiet i ruchu feministycznym, ich historii, ale i współczesnych narzędziach i możliwościach, pozwalających wyobrazić sobie lepszą przyszłość. Przyjrzeliśmy się ponadto strategiom i praktykom odwołującym się do takich wartości jak solidarność, siostrzeństwo, współpraca czy troska.

W dyskusji uczestniczyli: Maciej Duda, Liliana Piskorska, Weronika Zawadzka.

Prowadzenie: Karolina Sikorska.