ZNAKI I ŚLADY.
WSPÓŁCZESNA SZTUKA ABORYGEŃSKA
10.06.-16.08.2015
kuratorka: Karolina Leśnik
aranżacja wystawy: Wojciech Luchowski
identyfikacja wizualna: Ewa Hejnowicz
producent wystawy: Wojciech Luchowski
organizatorzy wystawy: Centrum Kultury ZAMEK, ARTYKWARIAT
partner: Smith Davidson Gallery w Amsterdamie
wystawa pod honorowymi patronatami: Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ambasadora Australii oraz Prezydenta Miasta Poznania
Pewien ojciec powiedział do syna, który znudzony ciągnął za sobą dzidę, rysując linię na plaży: „Kiedy robisz ślady i kopiesz bez powodu, szkodzisz kościom swoich przodków, którzy przynależą do tego kraju. Wolno nam kopać i zostawiać na ziemi ślady tylko wtedy, kiedy odprawiamy obrzędy lub zbieramy żywność”. Każdy znak i ślad pozostawiony bez powodu na tym lądzie jest dziełem białego człowieka. Natomiast sztuka aborygeńska pełna jest znaczeń i intencji (śladów–znaków), gdzie każda linia, okrąg czy nawet jedna kropka opowiadają o mitycznych wydarzeniach i przedstawiają topografię tego kraju.
/ Ryszard Bednarowicz, „Sztuka Aborygenów”, Poznań 2004 /
Jakie jest znaczenie sztuki aborygeńskiej dla współczesnego człowieka? Na ile obcy jest w stanie ją zrozumieć? Europejczykom, którzy zatracili bliski związek ze swoimi przodkami, malującymi w jaskiniach Altamiry, Lascaux, kontakt z tą kulturą daje z pewnością wyjątkową okazję do refleksji nad własnym pochodzeniem. Aborygeńskie obrazy malowane za pomocą kropek, powtarzających się geometrycznych kształtów, w pierwszym zetknięciu stanowią przede wszystkim zbiór znaków, form graficznych oddziałujących na zmysł wzroku i odsyłających do estetyki malarstwa abstrakcyjnego.
To podobieństwo sprawia, że poszczególne prace aborygeńskie nie budzą w nas poczucia zagubienia czy bezradności, często towarzyszących postrzeganiu sztuki ludów pierwotnych. Jednak dopiero znajomość relacji, w jakiej obrazy pozostają w stosunku do pieśni, tańca, języka, religii, pozwala nam na dostrzeżenie w nich śladów. Są to ślady obecności przodków i wielowiekowej tradycji, która nieprzerwanie, wczoraj i dziś, porządkuje aborygeńską rzeczywistość.
Wystawa „Znaki i ślady. Współczesna sztuka aborygeńska” stanowiła premierową w kraju prezentację dorobku artystycznego dwudziestu aborygeńskich artystów, z których część brała bezpośredni udział w powstaniu ruchu współczesnego malarstwa aborygeńskiego (malarstwo farbami akrylowymi na płótnie i tekturze) zapoczątkowanego w osadzie Papunya (Australia Centralna) w latach 70. ubiegłego wieku. Całość prezentowanych na wystawie obrazów pochodziła z kolekcji Smith Davidson Gallery w Amsterdamie.
Zobacz kolekcję obrazów Smith Davidson Gallery w Amsterdamie.
Głównym celem wystawy oraz wydarzeń jej towarzyszących było przybliżenie sztuki artystów Australii Centralnej, silnie zakorzenionej w wielowiekowej kulturze i rządzącej się tak odmiennymi od europejskiego malarstwa kategoriami. Sztuki, która pozwala zachować szczątki pradawnej aborygeńskiej kultury wyrosłej z ekologii tego kontynentu.
W związku z wystawą wydana został katalog poświęcony twórczości artystów aborygeńskich oraz historii malarstwa aborygeńskiego:
„Znaki i ślady. Współczesna sztuka aborygeńska”, Poznań 2015
ISBN: 978-83-930997-4-0
Więcej na temat malarstwa aborygeńskiego zobacz kolekcję National Museum of Australia w Canberra oraz kolekcję Musée du Quai Branly w Paryżu.
