#1050
3.03.–17.04.2016
wybór zdań i komentarz: prof. Jerzy Bralczyk
idea: Bartosz Wiśniewski
koncepcja i aranżacja wystawy: Wojciech Luchowski
instalacja audiowizualna: Arkadiusz Nowakowski
identyfikacja wizualna: Marcin Markowski
producent wystawy: Wojciech Luchowski
organizator wystawy: Centrum Kultury ZAMEK
60 ZDAŃ POLSKICH
„Myślimy, mówimy ‒ zdaniami. Słowa są po to, by budowało się z nich zdania.
Zdanie sobie z tego sprawy nie jest oczywiste, ale takie jest nie tylko moje zdanie.
Niektóre z przeczytanych i usłyszanych zdań wydają nam się bardziej godne zapamiętania. Jedne są szczególnie trafne, inne pokazują jakąś ważną prawdę. Są takie, które brzmią zaskakująco lub wspaniale. Takie zdania często zapamiętujemy nie sami ‒ ich znajomość łączy ludzi, czasem pokolenia, czasem wspólnoty kulturowe. Takie wspólne zapamiętywanie zdań współtworzy pamięć historyczną. Cytaty z ważnych dzieł, powtarzane fragmenty pieśni, chwalebne lub znamienne odezwania historycznych postaci, a także wpływające na nasze zachowania hasła ‒ to istotna część języka.
Tożsamość historyczna i kulturowa Polski wyznaczona jest między innymi przez zdania, które naszym zdaniem coś mówią o naszym pochodzeniu, naszym miejscu w świecie, o naszym charakterze i sposobie myślenia. O więziach łączących Polaków ze sobą i ze światem chrześcijańskim.
Ta subiektywnie wybrana sześćdziesiątka zdań może mogłaby się stać inspiracją dla czytelników, widzów i słuchaczy ‒ do własnych wyborów takich minimalnych tekstów, swojego rodzaju testów polskości”.
/prof. J. Bralczyk/
1050. rocznica przyjęcia przez nasz kraj chrztu stała się w Centrum Kultury ZAMEK pretekstem do przyjrzenia się współczesnej tożsamości Polaków. Jak chrześcijaństwo wpłynęło na to, kim obecnie jesteśmy? Pytanie to było punktem wyjścia do skonstruowania interdyscyplinarnego programu #1050, którego część stanowiła wystawa „#1050”. Jej narracja zbudowana została w oparciu o wybór sześćdziesięciu zdań polskich. Zdań częściej od innych przywoływanych przez Polaków, cytowanych w różnych okolicznościach, przez wielu łatwo rozpoznawanych. Zdań wziętych z naszej historii, literatury, kultury popularnej – wybranych i opatrzonych komentarzem prof. Jerzego Bralczyka. Zdań opisujących stan zarówno naszej indywidualnej, jak i zbiorowej, narodowej świadomości oraz tożsamości zakorzenionej w chrześcijańskiej tradycji. Poprzez wybór i prezentację zdań chcieliśmy postawić pytanie o relacje pomiędzy chrześcijaństwem a językiem, skłaniając publiczność do głębszej refleksji nad tym, kim jesteśmy, uzmysławiając, jak świadomość oraz tożsamość kształtują się poprzez język, jakim o nich mówimy.
Główny wizualny element wystawy budowała artystyczna wielkoformatowa multimedialna projekcja wybranych sześćdziesięciu zdań, przygotowana specjalnie na potrzeby projektu przez artystę Arkadiusza Nowakowskiego. Punktem wyjścia dla wizualnego projektu artystycznego był alfabet łaciński, stanowiący graficzną podstawę systemu znaków służących do zapisu zdań. Budowane przy użyciu alfabetu sylaby, słowa, zdania poddane zostały artystycznej obróbce, odnosząc się metaforycznie do złożonych relacji komunikacyjnych, przenoszenia i konstruowania przez język sensów oraz znaczeń. Wybrane zdania na oczach widzów pojawiały się w nieprzerwanym strumieniu. Zastosowane środki formalne, wykorzystujące specyfikę medium obrazu analogowego i cyfrowego (siłę sygnału, szumy w kanale transmisji, odbicia, echa, zakłócenia, obecności innych sygnałów na zbliżonej częstotliwości lub częstotliwościach harmonicznych, przebicia obrazu z innego kanału, zniekształcenia i zaniki obrazu), pozwoliły na stworzenie abstrakcyjnej formy wizualnej, przenoszącej widza niejako „w głąb” języka, myśli, prowokując tym samym do indywidualnej refleksji bez narzucania czy też sugerowania odpowiedzi. Wielkoformatowa projekcja, w której centrum umieszczony był widz, tworzyła przestrzeń myśli, wyizolowany obszar refleksji. Wprowadzenie do wystawy stanowiło sześćdziesiąt ulotek zawierających komentarz prof. J. Bralczyka do wybranych zdań, wydrukowanych w formie kart, które publiczność mogła zabrać ze sobą.
Poniżej możesz odsłuchać dźwiękowego nagrania prof. J. Bralczyka czytającego zdania i komentarze – realizacja nagrania Arkadiusz Nowakowski.
