HAPPY BIRTHDAY PANIE FLUXUS!
17.03.-18.04.2012
kurator: Wojciech Luchowski
artystki/artyści: Roman Dziadkiewicz, Adam Garnek, Marek Glinkowski, Tomasz Koszewnik, Paweł Luchowski, Jarosław Potoczny, szu szu [Piotr Kopik, Ivo Nikić, Karol Radziszewski], Paweł Wocial, Anna Zaradny
identyfikacja wizualna: Ewa Hejnowicz
producent wystawy: Magdalena Tomczewska
organizator: Centrum Kultury ZAMEK
Najważniejsze we fluxusie jest to, że nikt nie wie co to jest.
Powinno istnieć przynajmniej coś, czego eksperci nie rozumieją.
Widzę fluxus wszędzie, dokądkolwiek bym poszedł.
Robert Watts (1923-1988)
amerykański artysta, performer, związany z Fluxusem
Fluxus (z łac. płynący, nieuchwytny, lotny, przeobrażający się) to międzynarodowy ruch artystyczny, w ramach którego realizowano działania w obrębie malarstwa, rzeźby, happeningu, a także poezji oraz muzyki.
Wystawa „Happy Birthday Panie Fluxus!” podejmowała zarówno historyczne, jak i konceptualne problemy stosunkowo efemerycznego, trudnego do zdefiniowania, a jednocześnie bardzo ważnego nurtu w sztuce XX wieku, jakim był i – jak się okazuje – jest Fluxus. Data organizacji wystawy nie była przypadkowa: w 2012 roku minęło pół wieku od pierwszego festiwalu Fluxusu w Wiesbaden oraz 35 lat od pierwszej tego rodzaju inicjatywy w Polsce, zorganizowanej przez Jarosława Kozłowskiego w 1977 roku w Galerii Akumulatory 2 w Poznaniu.
Historyczna adekwatność tego pokazu nie polegała jednak na zgromadzeniu eksponatów lub dokumentacji działalności artystów związanych z globalną siecią Fluxusu ani na zaproszeniu do uczestnictwa twórców związanych z tym nurtem, lecz artystów młodych (urodzonych po 1962 roku), których sztuka podejmuje i kontynuuje bliskie Fluxusowi strategie oparte na kontestacji, absurdzie i zabawie. Jak zauważył Giovanni Carandente w tekście otwierającym wystawę o podobnej wymowie we Włoszech dwadzieścia lat wcześniej: „Aby pchnąć Fluxus w XXI wiek, należy uchwycić jego antyhistorycznego ducha […]. Punktem wyjścia jest teraźniejszość”. Antyhistoryczność nie oznacza tutaj jednak negacji historii, lecz jej przedefiniowanie, rezygnację ze sztywnych chronologii na rzecz płynnego – jak nazwa ruchu wskazuje – przepływu postaw artystycznych i życiowych, wyłaniających się w rozmaitych momentach i miejscach.
Wystarczy zauważyć, że „właściwy” Fluxus z Georgem Maciunasem na czele poruszał wątki problematyzujące definicję i status sztuki, wyraźne gatunkowe i medialne, ale też związane z tym społeczne podziały, co interesowało już wcześniej futurystów, dadaistów i – w mniejszym stopniu – surrealistów. Chodziło zatem o to, by, organizując wystawę, owe wirtualne, ciągle krążące postawy wychwycić i ukonkretnić poprzez nadanie im, choćby na krótki czas trwania „festiwalu”, rodzaju ramy, rzecz jasna, płynnej i ulotnej. W istocie wystawa miała charakter „urodzinowego święta Fluxusu”, bowiem łączyła performanse, koncerty oraz prace w subwersywno-rozrywkowy sposób podejmujące najważniejsze fluxusowe idee.
Tutaj zobacz międzynarodowe wydarzenie z okazji 50. rocznicy pierwszego festiwalu Fluxusu
„The Lunatics are on the loose… European Fluxus Festivals 1962-1977”
oraz wystawy:
„Płynąć z Fluxusem. Festiwal Fluxusu” zrealizowaną przez Fundację Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu oraz Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu w dniach 08-11.10.2012;
„Uwolnienie szaleńcy… European Fluxus Festival 1962 – 1977” zrealizowaną w Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK w Krakowie w dniach 19.10.-27.01.2013.
Ważniejsza bibliografia polskojęzyczna na temat Fluxusu:
Grupa ETC, Narracje, estetyki, geografie: Fluxus w trzech aktach, red. Antoni Michnik, Klaudia Rachubińska, Warszawa 2014
ISBN: 978-83-63855-49-9
Długa historia mocno zasupłana. Fluxus w Niemczech 1962-1994, red. Joanna Słodowska, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa 1996
