ZAMEK REPORTERÓW

styczeń – grudzień 2015
kuratorka programu: Joanna Przygońska
organizator: Centrum Kultury ZAMEK w Poznaniu
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Całoroczny program „Zamek Reporterów” został pomyślany przede wszystkim jako cykl otwartych spotkań z najwybitniejszymi polskimi reporterami (Hanna Krall, Lidia Ostałowska, Wojciech Jagielski, Włodzimierz Nowak, Marcin Kącki) oraz z wybitnymi autorami z zagranicy (Swietłana Aleksijewicz, Martin Pollack), którzy – łącząc warsztat dziennikarski z umiejętnością skonstruowania zajmującej historii – dają nam pogłębiony i niejednoznaczny obraz świata i klucze do jego zrozumienia. Zależało nam zarówno na rozmowie o książkach naszych gości, jak i rozbudowanej refleksji na temat reportażu jako gatunku z pogranicza dziennikarstwa i literatury oraz próbie zrozumienia fenomenu jego popularności.

Program spotkań:
20.01.2015 Spotkanie z Hanną Krall, prowadzenie: Bartłomiej Krupa, fragmenty tekstów Hanny Krall czytała Anna Jaworska
10.03.2015 Spotkanie z Lidią Ostałowską, prowadzenie: Agnieszka Gajewska
14.04. 2015 Spotkanie z Martinem Pollackiem, prowadzenie: Jarosław Borowiec
16.05.2015 Spotkanie z Wojciechem Jagielskim, prowadzenie: Marcin Jaworski
16.06.2015 Spotkanie ze Swietłaną Aleksijewicz, prowadzenie: Filip Karpow, tłumaczenie: Natalia Królikiewicz
6.10.2015 Spotkanie z Włodzimierzem Nowakiem, prowadzenie: Piotr Śliwiński, fragmenty tekstów Włodzimierza Nowaka czytał Aleksander Przybylski
8.12.2015 Spotkanie z Marcinem Kąckim, prowadzenie: Marcin Jaworski

ZAMEK REPORTERÓW 2015: spotkanie z Hanną Krall Zdjęcie przedstawia sfotografowaną z boku Salę Wielką wypełnioną widzami. W głębi widoczna jest scena, na której stoi stół; siedzą przy nim trzy osoby pochłonięte rozmową. Żółte światło pada od góry na widownię, a niebieskie i fioletowe oświetla ściany sali. Fot. Maciej Kaczyński / CK ZAMEK

ZAMEK REPORTERÓW 2015: spotkanie z Hanną Krall Hanna Krall siedzi przy stoliku w tłumie czytelników czekających na autograf. Autorka bierze do ręki książkę podawaną jej przez uśmiechniętą czytelniczkę, za chwilę ją podpisze. Fot. Maciej Kaczyński / CK ZAMEK

ZAMEK REPORTERÓW 2015: spotkanie z Hanną Krall Hanna Krall uchwycona z półprofilu, patrzy przed siebie. Pisarka ma krótkie brązowe włosy z symetryczną grzywką. Ubrana jest z czarne poncho z kapturem, a na jej szyi zobaczyć możemy naszyjnik z czarnych pereł. W tle rozmazana postać mężczyzny w okularach prowadzącego spotkanie. Fot. Maciej Kaczyński / CK ZAMEK

ZAMEK REPORTERÓW 2015: spotkanie z Hanną Krall Zdjęcie przedstawia trzy osoby siedzące przy stole na scenie Sali Wielkiej. Osobą pośrodku jest Hanna Krall, która mówi do trzymanego w dłoniach mikrofonu. Po jej prawej stronie siedzi Anna Jaworska patrząca na nią ze skupieniem. Po jej lewej stronie prowadzący – Bartek Krupa – trzyma mikrofon, podpiera brodę ręką, słucha. Fot. Maciej Kaczyński / CK ZAMEK

ZAMEK REPORTERÓW 2015: spotkanie z Martinem Pollackiem Wnętrze przyciemnionej Sali Kinowej. Na pierwszym planie Joanna Przygońska ubrana w białą bluzkę, ma mikrofon, zapowiada spotkanie. W tle stają jeszcze dwie młode kobiety z zamkowego zespołu. Fot. Maciej Kaczyński / CK ZAMEK

ZAMEK REPORTERÓW 2015: spotkanie z Martinem Pollackiem Na zdjęciu widownia Sali Kinowej wypełniona ludźmi. Wszyscy patrzą z zainteresowaniem w kierunku ekranu, pod którym trwa rozmowa z autorem. Fot. Maciej Kaczyński / CK ZAMEK

ZAMEK REPORTERÓW 2015: spotkanie z Martinem Pollackiem / fot. Maciej Kaczyński CK ZAMEK Portretowe zdjęcie pisarza mówiącego do mikrofonu, który trzyma w ręce. Drugą rękę ma podniesioną, gestykuluje. Autor ubrany jest w koszulę w paski i czarną marynarkę. Ma siwy zarost i włosy, nosi okulary.

ZAMEK REPORTERÓW 2015: spotkanie z Martinem Pollackiem / fot. Maciej Kaczyński CK ZAMEK Przy stoliku siedzą autor i prowadzący – Jarosław Borowiec. Rozmawiają. Zdjęcie wykonane jest zza pleców licznie zgromadzonej widowni.

ZAMEK REPORTERÓW 2015: spotkanie z Martinem Pollackiem / fot. Maciej Kaczyński CK ZAMEK Autor siedzący przy stoliku w księgarni. Składa autograf w książce Kingi, z którą rozmawia. W tle widoczna jest kolejka osób czekająca na osobiste spotkanie z autorem.

ZAMEK REPORTERÓW 2015: spotkanie z Wojciechem Jagielskim / fot. Leszek Jańczak dla CK ZAMEK Scena Sali Wielkiej, prowadzący spotkanie Marcin Jaworski, ubrany w koszulę, granatową marynarkę i beżowe spodnie, stoi dobrze oświetlony, mówi do mikrofonu. Autor siedzi na fotelu po lewej stronie kadru i patrzy na mówiącego. Ściany sali oświetlone są czerwonymi światłami.

ZAMEK REPORTERÓW 2015: spotkanie z Wojciechem Jagielskim Wnętrze Sali Wielkiej. Zdjęcie zrobione jest zza sceny, na której stoi prowadzący spotkanie Marcin Jaworski. W ręku trzyma karki i mikrofon, przedstawia gościa, który siedzi z prawej strony sceny, na fotelu. Przed nimi oświetlona żółtym światłem, zapełniona ludźmi widownia Sali Wielkiej.

ZAMEK REPORTERÓW 2015: spotkanie z Wojciechem Jagielskim / fot. Leszek Jańczak dla CK ZAMEK Wojciech Jagielski i prowadzący spotkanie Marcin Jaworski siedzą na fotelach na scenie Sali Wielkiej. Jagielski patrzy na widownię umieszczoną poza kadrem, mówi do mikrofonu trzymanego oburącz na wysokości ud. Ubrany jest w ciemny sweter i jasne spodnie. Prowadzący zwrócony głową w stronę autora, trzyma swobodnie mikrofon, nogę założył na nogę, ma na sobie granatową marynarkę, jasną koszulę i spodnie.

ZAMEK REPORTERÓW 2015: spotkanie z Wojciechem Jagielskim / fot. Leszek Jańczak dla CK ZAMEK Wojciech Jagielski siedzi na scenie Sali Wielkiej na niskim, szarym fotelu, patrzy na widownię umieszczoną poza kadrem, mówi do mikrofonu trzymanego oburącz. Ubrany jest w ciemny sweter i jasne spodnie.

ZAMEK REPORTERÓW 2015: spotkanie ze Swietłaną Aleksijewicz / fot. Maciej Kaczyński CK ZAMEK Joanna Przygońska stoi na scenie Sali Kinowej i mówi do mikrofonu, ma na sobie wyrazistą białą bluzkę. Zwraca się w stronę Swietłany Aleksijewicz, która odwzajemnia spojrzenie, stojąc przy stole znajdującym się na scenie. Za plecami kobiet wyświetla się zdjęcie ze stosem książek. Wokół sceny widzowie witający pisarkę brawami.

ZAMEK REPORTERÓW 2015: spotkanie ze Swietłaną Aleksijewicz / fot. Maciej Kaczyński CK ZAMEK Zbliżenie na twarz Swietłany Aleksijewicz. Autorka uśmiecha się, patrzy nieco w górę. Ma brązowe włosy do ramion, nosi ciemnozielony szal. W jej stronę zwraca się tłumaczka Natalia Królikiewicz, widzimy tył jej głowy z bujnymi, kręconymi, jasnymi włosami, rozmyty przez obiektyw

ZAMEK REPORTERÓW 2015: spotkanie ze Swietłaną Aleksijewicz / fot. Maciej Kaczyński CK ZAMEK Zdjęcie przedstawia prowadzącego spotkanie – Filipa Karpova, Swietłanę Aleksijewicz i tłumaczkę Natalię Królikiewicz siedzących przy stole. Wszyscy trzymają mikrofony, a pisarka mówi. Karpov patrzy na autorkę. Tłumaczka notuje.

ZAMEK REPORTERÓW 2015: spotkanie ze Swietłaną Aleksijewicz / fot. Maciej Kaczyński CK ZAMEK Zdjęcie przedstawia salę kinową: widownię i ekran. Pod ekranem siedzą przy stole prowadzący spotkanie Filip Karpov, Swietłana Aleksijewicz i tłumaczka Natalia Królikiewicz. Autorka mówi do mikrofonu, który trzyma w ręce. Prowadzący spogląda na pisarkę, tłumaczka robi notatki. Zdjęcie zostało zrobione zza pleców śledzących spotkanie widzów.

ZAMEK REPORTERÓW 2015: spotkanie ze Swietłaną Aleksijewicz / fot. Maciej Kaczyński CK ZAMEK Zdjęcie zrobione w jasnej przestrzeni księgarni. Swietłana Aleksijewicz przy stole składa autografy. Obok niej stoi czytelniczka, mówi coś do słuchającej autorki. W tle widoczna jest kolejka osób czekających na autograf.

ZAMEK REPORTERÓW 2015: spotkanie z Włodzimierzem Nowakiem / fot. Maciej Kaczyński CK ZAMEK. Włodzimierz Nowak spogląda uważnie na mówiącego do mikrofonu prowadzącego spotkanie Piotra Śliwińskiego. Nowak nosi ciemne ubranie, ma ciemne włosy, przystrzyżony wąs i małą bródkę. Opiera się na poręczy fotela.

ZAMEK REPORTERÓW 2015: spotkanie z Włodzimierzem Nowakiem / fot. Maciej Kaczyński CK ZAMEK. Zdjęcie przedstawia dwóch mężczyzn siedzących przy stole. Włodzimierz Nowak opierając się o oparcie fotela, mówi do mikrofonu, który trzyma w ręce. Drugą ręką gestykuluje. Skupiony Piotr Śliwiński, który prowadzi spotkanie, patrzy w jego kierunku.

ZAMEK REPORTERÓW 2015: spotkanie z Włodzimierzem Nowakiem / fot. Maciej Kaczyński CK ZAMEK Zdjęcie zaciemnionej Sali Wielkiej, na widowni siedzi wiele osób patrzących w stronę sceny. Na oświetlonej scenie stolik przy którym siedzą dwie postacie, podpierają głowy na pięściach, słuchają w skupieniu. Obok podestu stoi mężczyzna czytający fragment książki do mikrofonu stojącego na statywie.

ZAMEK REPORTERÓW 2015: spotkanie z Włodzimierzem Nowakiem / fot. Maciej Kaczyński CK ZAMEK Na pierwszym planie rozmyta sylwetka mężczyzny czytającego do mikrofonu na statywie. Za nim siedzi Włodzimierz Nowak opierający się na poręczy fotela. Jest ubrany w ciemną marynarkę, koszulę i spodnie. Ma siwe włosy i zarost. Patrzy w stronę czytającego mężczyzny.

Częścią programu były warsztaty reporterskie prowadzone przez Marcina Kąckiego (marzec-maj 2015). Ich efektem są „Historie od kuchni. Reportaże o ulicy Św. Marcin” – wydawnictwo zawierające 7 tekstów napisanych przez uczestników zajęć.

Tematów i bohaterów swoich tekstów autorzy szukali na ul. Święty Marcin, która była od kilku lat głównym bohaterem organizowanych przez ZAMEK cykli „W centrum o centrum” oraz „Strefa Święty Marcin”. W debatach diagnozujących problemy ulicy brali udział specjaliści z różnych dziedzin (socjologowie, architekci, urbaniści, działacze ruchów miejskich itd.); w ich wyniku powstał obszerny materiał naukowy dotyczący centrum Poznania.
Ideą warsztatów była próba stworzenia innej od dotychczasowych narracji o tej przestrzeni i jej mieszkańcach. Jak pisze Marcin Kącki we wstępie do wydawnictwa: „Gdy zajrzeć za fasadę, wejść w podwórka, strychy, piwnice, można znaleźć fascynujące historie, jakimi Św. Marcin obdarował naszych reporterów. Jest lot Ikara nad podwórkiem, w cieniu demonicznego lata 1939 roku; pracownia malarska wypełniona po sufit emocjami, po której został biznesowy smutek zysków i strat; są dwaj przyjaciele, którzy od lat przysiadają przy stoliku, by przyklejać nosy do kawiarnianej szyby; są aromatyczne i przepyszne ludzkie czaszki(!), w których rozsmakował się akademicki świat; jest kino – przyjaciel wrażliwych samotników; kochankowie ulicy, którzy karmią się jej wspomnieniem”. Reporterzy zbadali puls ulicy. Jeszcze jest wyczuwalny.

„HISTORIE OD KUCHNI. REPORTAŻE O ULICY ŚW. MARCIN”

autorzy tekstów: Justyna Bryske („Ikra z trzeciego piętra”), Ewa Myszkowska i Damian Kruczkowski („Zapomniana pracownia”), Izabela Kalkowska („Święty Marcin budził się na mleko”), Damian Rożek-Pawłowski („Stolik przy oknie”), Anna Solak („Historia od kuchni”, „Wróżka”), Marlena Zagórska („Kinoterapia”)
redakcja: Marcin Kącki, Karol Francuzik
korekta: Karol Francuzik
projekt graficzny: Marcin Markowski
zdjęcia: Maciej Kaczyński
ISBN 978-83-940525-5-3

Fotografia czarno-biała. Podwórko w oficynie. Po prawej stronie zabudowania. Budynek parterowy, przed nim rośliny w doniczkach. Na budynku szyld „CUD. Praktyczne Przedmioty Magiczne”. Do sklepiku prowadzą dwa schodki i drzwi, krata od drzwi otwarta, wiszą na niej rośliny w doniczkach. Budynek ma trzy okna, dwa zakratowane. Miejsce sprawia miłe wrażenie. Na drugim planie wejście do kamienicy górującej nad parterowym budynkiem. Szyld nad wejściem do kamienicy: „Pieczątki, poligrafia”.

Fotografia czarno-biała. Wnętrze kawiarni Kociak. Przestrzeń zapełniają białe, masywne krzesła, ściany są puste, na podłodze kafelki. W głębi, przy stoliku przy ścianie, bokiem do fotografującego, siedzi starsza pani. Łokcie oparła na stoliku, w dłoniach trzyma filiżankę, spogląda przez okno. Jej białe włosy harmonizują z czarno-białą estetyką fotografii.

Fotografia czarno-biała. Wnętrze projektorni kina Muza. Trzy charakterystyczne stanowiska projektorów – metalowych, trapezowych urządzeń na podwyższeniach. Od każdego z nich odchodzi srebrna rura, łącząca projektor z sufitem. Po lewej stronie kadru stół z jednostką centralną i pulpitem sterującym, powyżej, na ścianie duży monitor i zegar. Ściana, przed którą stoją urządzenia, oddziela projektornię od sali kinowej. Są w niej otwory na obiektywy projektorów.

Fotografia czarno-biała. Wnętrze kawiarni, zdjęcie robione „z biodra”, nisko. Po prawej i lewej stronie białe stoliki i krzesła. W głębi wyostrzony kadr, dwie kolumny podpierają sufit, widzimy cztery stoliki, dwa po lewej są zajęte przez dwie grupki starszych osób. Wzrok przyciągają dwa białe, ażurowe panele, na których wiszą doniczki z kwiatami. Za nimi białymi prostokątami świecą okna.

Fotografia czarno-biała. Zdjęcie przedstawia budynek sfotografowany od dołu. Widzimy równomiernie rozmieszczone okna i bryły wystających w dwóch rzędach balkonów. Pomiędzy rzędami balkonów z budynku wystaje latarnia.

Fotografia czarno-biała. Podwórko w oficynie. Dookoła wysokie kamienice, a w centralnym punkcie niski drewniany budynek na ceglanej podmurówce. Przez cały budynek biegnie rząd wysokich okiem zwieńczonych łukiem. Przed nim stoi sportowy motor i śmietniki. Po lewej stronie szyld „Ale książka!” i wejście po schodkach do księgarni w kamienicy, otwarte krata, drzwi. W dół drogowskaz „Oprawa obrazów”.

Fotografia czarno-biała. Fragment starych drewnianych schodów w dużym zbliżeniu na ornamenty podpór balustrady. Podpory metalowe, jasne, z boku oświetlone słońcem. Kształt podpór przypomina monstrancję: spłaszczona kolumna, powyżej kolisty element. Bogato zdobione.

Fotografia czarno-biała. Podwórko w oficynie, pierwszy plan mocno zacieniony. Na drugim ściana kamienicy z czterema oknami. W oknach firany lub zazdrostki. Białe framugi wyraźnie odcinają się od szarej ściany. Lewy narożnik budynku i fragment okna zarośnięte winem. Na budynku plamy słońca.