Nieznany impresjonizm. Manet, Pissarro i im współcześni.
Grafiki z kolekcji Ashmolean Museum w Oksfordzie oraz Muzeum Narodowego w Krakowie

9.01.–10.03.2020 oraz 29.05.–21.06.2020

kuratorki: Katherine Wodehouse – Ashmolean Museum, Uniwersytet Oksfordzki / Krystyna Kulig-Janarek  – Muzeum Narodowe w Krakowie
aranżacja wystawy: Wojciech Luchowski

producent wystawy: Magdalena Tomczewska

organizatorzy wystawy: Ashmolean Museum w Oksfordzie, Muzeum Narodowe w Krakowie, Centrum Kultury ZAMEK, Miasto Poznań

Impresjonizm nierozłącznie kojarzy się z malarstwem, którego siła i współczesne uznanie przysłania pełnię artystycznych zjawisk epoki. Pozostająca niejako w cieniu twórczość graficzna tego okresu w większości nieznana szerszej publiczności, stanowi fascynującą kontynuację i dopełnienie dzieł malarskich. W grafice, tak jak w malarstwie, impresjoniści odrzucali tradycyjne metody przedstawiania trójwymiarowej przestrzeni i formy, postępując wbrew ustalonym akademickim i klasycznym konwencjom, eksperymentując i przeciwstawiając im świeżość bezpośredniego doznania.

Grafika francuska pierwszej połowy XIX wieku sprowadzała się do reprodukcji opartej na klasycznym rytownictwie. Jednak w latach 50. technika kwasorytu nabrała znaczącego rozmachu, czego przejawem było powstanie Towarzystwa Akwafortystów w 1862 roku. Jednak rytownictwo i akwafortę nadal postrzegano jako medium o podrzędnym statusie. Pomimo tego postęp w dziedzinie technik reprodukcyjnych i gwałtowny rozwój poligrafii, wzmocniony wynalazkiem fotografii pozwolił działać impresjonistom jeszcze swobodniej, tworząc szersze pole do improwizacji łamiącej znane dotąd stereotypy i schematy obrazowania.  

Na wystawę złożyły się dzieła graficzne m. in. Camille’a Pissarro, Alfreda Sisleya, Paula Cezanne’a, Pierre-Auguste’a Renoira, Henri de Toulouse Lautreca, Édouarda Maneta, Édouarda Vuillarda, Pierre’a Bonnarda należące do dwóch kolekcji. Największy zbiór 34 grafik (akwaforty, litografie, akwatinty, suchoryty) pochodził z Ashmolean Museum w Oksfordzie (Anglia), posiadającego w swoich zbiorach unikatową kolekcją dzieł m.in. Camille’a Pisarro – szczególnie oddanego grafice spośród wszystkich twórców z kręgu impresjonistów. Muzeum pozyskało ją dzięki darowiźnie spadkobierców artysty.

Zobacz kolekcję grafik w zbiorach Ashmolean Museum w Oksfordzie.

Drugi prezentowany na wystawie zespół 10 prac, stanowił niewielki fragment największej w Polsce kolekcji francuskiej grafiki nowoczesnej, liczącej około 1100 prac, którą tworzył przez blisko ćwierć wieku wielki jej miłośnik – Feliks Jasieński (1861-1929). Kolekcja ta znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie.

Zobacz kolekcję grafik w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie.

Wystawa „Nieznany impresjonizm” odkrywała nie tylko prawdziwie modernistyczny charakter tego mniej znanego dorobku impresjonistów, ale ukazywała również twórczość ich poprzedników, którzy jako pierwsi starali się oderwać od kanonów stylu epoki. Pozwalała prześledzić rozwój technik drukarskich (akwaforty, akwatinty, suchej igły) oraz ukazywała znaczenie grafiki warsztatowej oraz druku artystycznego jako nie tylko formy użytkowej ale samodzielnego dzieła sztuki nowego gatunku. Przede wszystkim stanowiła jednak wgląd w epokę, przybliżając obraz ówczesnej codzienności, poprzez typowe dla impresjonistów tematy − życie nowoczesnego miasta, portrety i krajobrazy. Zobacz archiwalny film nakręcony przez braci Lumière Podróż przez Paryż, 1896-1900.

Artyści: Pierre Bonnard, Félix Bracquemond, Félix-Hilaire Buhot, Mary Cassatt, Paul Cézanne, Charles-François Daubigny, Marcellin Desboutin, Jean-Louis Forain, Henri-Charles Guérard, Armand Guillaumin, Johann Barthold Jongkind, Édouard Manet, Charles Meryon, Berthe Morisot, Camille Pissarro, Lucien Pissarro, Jean-François Raffaëlli, Auguste Renoir, Auguste Rodin, Alfred Sisley, Théophile Alexandre Steinlen, James Tissot, Henri de Toulouse-Lautrec, Félix Vallotton oraz Édouard Vuillard.

Wystawie towarzyszył program edukacyjny i dostępnościowy. Nagrano m. in. audiodeskrypcje wybranych dzieł sztuki – w dole tego obiektu można je odsłuchać i przeczytać ich transkrypcje.

Tutaj pobierz katalog towarzyszący wystawie.